Οι λέξεις περιττεύουν. Κάθε σταγόνα βροχής, κάθε σύννεφο ομίχλης, κάθε δάκρυ, κάθε μηχανικός ήχος και κάθε σακχάρινη εξωπραγματική διαφήμιση, όλα εκφράζουν την ασφυκτική μοναξιά κάθε ψυχής που τριγυρνά στο δυστοπικό Λος Άντζελες του Ρίντλεϊ Σκοτ. Το μόνο που παραμένει αληθινό σε ένα αστικό τοπίο αμφιβολιών είναι η ανάγκη αναζήτησης όλων όσων θα σε δεχτούν με κατανόηση, προσώπων και καταστάσεων, είτε λέγεσαι ανθρώπινο ον είτε αποτελείς ένα θαύμα του δυαδικού συστήματος. Και αυτό είναι μόνο η επιφάνεια από το αβυσσαλέο βάθος του Blade Runner, ενός μνημείου της επιστημονικής φαντασίας που τόσα και τόσα φιλμ συνδέθηκαν με τον πυρήνα του εις βάθος όπως εμείς. Και αρχίζει να μου γίνεται έμμονη ιδέα το γεγονός πως όλες οι μικρές ιστορίες που εσωκλείει στα σπλάχνα της, όλες οι μελαγχολικές ματιές των ηρώων και οι ατελείωτες διαστάσεις της απομόνωσης ανάμεσα στους ουρανοξύστες της πάντα θα μπλοκάρουν το μυαλό, αφήνοντας με ανήμπορο να οργανώσω τη σκέψη μου για να μιλήσω για μια δημιουργία που μιλά από μόνη της.
Η τυραννία της τεχνολογίας ρίχνει στα σκοινιά τον Δημιουργό. Η παντοδύναμη Εταιρεία Ταιρέλ υψώνει τα τείχη της πάνω από τον πολιτισμό, παράγωντας ανδροειδή που μιμούνται την ανθρώπινη φύση. Ο φόβος για τους ρέπλικαντς δεν έγκειται στην έλλειψη κατανόησης αλλά στην επερχόμενη απειλή υποβάθμισης του ανθρώπινου είδους στην τροφική αλυσίδα. Το υπαρξιακό νέο-νουάρ του Σκοτ παρουσιάζει μια δυστοπική κοινωνία που τελεί υπό το καθεστώς μιας φουτουριστικής καπιταλιστικής κουλτούρας που βρίσκεται στα όρια της κατάρρευσης. Οι άνθρωποι ζουν σε μια κοινωνία που κανιβαλίζει τα μέλη της, στραγγίζοντας από την ψυχή τους κάθε ίχνος ανθρωπιάς, μετατρέποντας τους σε άψυχες μονάδες, ανδρείκελα που στροβιλίζονται ανάμεσα στους βρώμικους δρόμους της πόλης. Τα γιγάντια, λαμπερά και τσαπατσούλικα κτίρια φαίνεται να ταιριάζουν στους άκαρδους ανθρώπους που τα κατοικούν.
Η πλοκή στην επιφάνεια χαρακτηρίζεται από απλότητα – ένας συνταξιοδοτημένος κυνηγός ανδροειδών αναγκάζεται να εξολοθρεύσει αρκετά ρέπλικανς που αναζητούν μεγαλύτερο προσδόκιμο ζωής. Όπως είναι φυσικό, σε βαθύτερο επίπεδο το Blade Runner είναι πολλά περισσότερα. Συγκροτεί στις τάξεις του μια εξέταση της ταυτότητας του ατόμου, μια καθαρή ματιά στις επιπτώσεις της τεχνολογίας και ένα προσωπικό στοχασμό σχετικά με το πραγματικά σημαίνει να είσαι άνθρωπος. Θολώνοντας τα όρια μεταξύ καλού και κακού, γεννώνται ηθικά ερωτήματα με την πολυτέλεια να κατευθύνονται σε παραπάνω από ένα ερμηνευτικά μονοπάτια. Για τον Σκοτ είναι οι άνθρωποι που στερούνται τη ζωή όσο οι ρέπλικαντς σφύζουν από συναισθήματα και αλληλεγγύη μεταξύ τους κάτι που φαίνεται να υφίσταται από την πρώτη κιόλας λήψη όπου στα σπλάχνα της εταιρείας Ταιρέλ, ένα ρέπλικαντ, ο Λίον, παρουσιάζει περισσότερη ανθρωπιά από τον ιατρό που τον υποβάλλει σε εξετάσεις. Τα θολωμένα όρια που προαναφέραμε, διευρύνονται και δυσκολεύουν τον εντοπισμό ενός ξεκάθαρου villain και για να ακριβολογούμε αν έπρεπε να διαλέξουμε κάποιον, αυτός σίγουρα δε θα ήταν ρέπλικαντ. Η φονική μανία που τους διακατέχει, έχει τις ρίζες της στην θεμελιώδη ανάγκη τους για λίγη ζωή παραπάνω, μια αμιγώς ανθρώπινη φιλοδοξία. Την ίδια στιγμή ο Ντέκαρντ ζει μια κενή, εγωκεντρική ζωή γεμάτη τραγικότητα, αποτέλεσμα της αντιμετώπισης της ίδιας σκληρής κοινωνίας που τώρα καλείται να υπηρετήσει, της κοινωνίας που ληστεύει συναισθήματα και αξίες, και αποτελεί την αιτία της κυνικής του φύσης.
Η καρδιά της ταινίας όμως ανήκει αδιαμφισβήτητα στον Ρόι Μπάτι. Ο αλησμόνητος Ρούτγκερ Χάουερ ενσαρκώνει έναν τρισδιάστατο χαρακτήρα με αδιαφιλονίκητο ηγετικό χάρισμα και υποβόσκουσα έλλειψη προγνωσιμότητας. Ο Ρόι Μπάτι είναι το άκρον άωτον του Ντέκαρντ, ένα ον διαποτισμένο με ζωή και συναισθήματα και είναι τέτοια η ερμηνεία του Χάουερ που νιώθεις τον πόνο του όταν θρηνεί το χαμό των δικών του, την απόγνωση που καθρεφτίζεται στα μάτια του. Τίποτα από ότι αποζητά δε του έχει δοθεί και αυτό γεννά περισσότερα συναισθήματα. Θυμός, αδικία, παράνοια. Ο Χάουερ είναι η προσωποποίηση όλων των ανθρώπων που κόπιασαν και δεν έλαβαν, που δε μπόρεσαν να χωρέσουν κάθε τι εξερευνήσιμο σε μια τόση δα μικρή διάρκεια ζωής. Οδηγούμενος από την επιθυμία για εκδίκηση χλευάζει τον κατώτερο σε φυσικά προσόντα Ντέκαρντ, χρησιμοποιώντας τα δικά του αβαντάζ για να τον λυγίσει. Και όταν το ίδιο του το κορμί τον προειδοποιεί για το αναπόδραστο φινάλε της ζωής του εκείνος απελπισμένος πια προτιμά τον αυτοτραυματισμό μπροστά στο φόβο του για το θάνατο.
Και έπειτα έρχεται το τέλος του. "All those moments will be lost in time...like tears in rain." Μια στιγμή συνειδητοποίησης της αναπόδραστης συνθήκης του θανάτου. Κανένα άλλο φινάλε δεν χτυπά τόσο ισχυρά όσο τα τελευταία λόγια του Ρόι Μπάτι. Το Blade Runner ρωτά τα μεγάλα ερωτήματα γύρω από την ανθρώπινη φύση και το πως ερχόμαστε σε σνυθηκολόγηση με την πεπερασμένη μας ύπαρξη. Ο επιθανάτιος λόγος του Χάουερ είναι κατηγορηματικός απέναντι στα εγγενή δεδομένα ερχόμενος σε απόλυτη αρμονία με όλο το ύφος της ταινίας. Αδιαμφισβήτητα το σπουδαιότερο sci-fi από την Οδύσσεια του Διαστήματος ακόμα, έχω αναπτύξει μαζί του μια βαθιά σύνδεση που εκδηλώνεται ως έμφυτη στοργή δύσκολη να απωτυπωθεί με λέξεις. Και τι δε θα έδινα να ξαναχαθώ στον κόσμο της όπως την πρώτη φορά, έναν κόσμο περασμένων μεγαλείων, έναν κόσμο ονειρικό φτιαγμένο από βροχή και νέον φώτα. Τo Blade Runner δεν είναι τίποτα λιγότερο από ένα πανέμορφο υπαρξιακό αριστούργημα με δεκάδες παράλληλες ερμηνείες. Είτε βλέπεις την ιστορία της σκλαβιάς στον καπιταλισμό, είτε μοιάζει σαν μια αλληγορία της Βίβλου όπου ο Ρόι Μπάτι ερμηνεύεται ως Ιησούς και ο δημιουργός του Έλντον Τάιρελ ως ο Θεός πάντα κάτι θα έχεις παραβλέψει που θα σε οδηγήσει σε μια νέα ερμηνεία. Ένα πραγματικό κινηματογραφικό διαμάντι επιδέξιας δημιουργίας, ένα φιλμικό τοτέμ που κατέχει ποικιλόμορφη αν και πειστική λογοτεχνική ανάλυση και πλήρως προβοκατόρικες ιδέες.
