Στις 23 Ιανουαρίου είχαμε την τιμή και τη χαρά να μας ανοίξει την πόρτα του σπιτιού του ένας πολύ ιδιαίτερος άνθρωπος. Ο Γιάννης Κούτρας για πάνω από 40 χρόνια βρίσκεται σε όλα τα μεγάλα τραγούδια που έχεις βροντοφωνάξει σε συναυλίες ή έχεις σιγοτραγουδήσει στο δρόμο. Παρέα με το Θάνο Μικρούτσικο έβαλαν ποιητές σαν τον Καββαδία σε κάθε ελληνικό σπίτι. Τώρα ήταν η στιγμή να μας ανοίξει το δικό του σπίτι για μια εκ βαθέων κουβέντα, αποκλειστικά στο Renegades Of Youth και τον ευχαριστούμε.


- Ήρθατε στην Αθήνα το 1974, για σπουδές μουσικής. Πότε συνειδητοποιήσατε για πρώτη φορά τη ροπή σας προς τη μουσική και το τραγούδι και σας ώθησε στις μουσικές σπουδές;

Οι γονείς θέλουν ή γιατρός η δικηγόρος. Εμένα όμως ο πατέρας μου και ο αδερφός του ήταν ψάλτες βυζαντινής μουσικής, την οποία δεν εκτιμούσα τότε πολύ μέχρι να καταλάβω τη μεγάλη της αξία. Τραγουδούσα από μικρό παιδί και δε πίστευα ότι θα γίνω τίποτα άλλο από τραγουδιστής. Από 14 ετών με την κιθάρα στα χέρια ήθελα να γίνω τραγουδιστής παρά τις αρχικές διαφωνίες των γονέων μου. Όταν καταξιώθηκα κατά κάποιο τρόπο, συμφιλιώθηκαν με την ιδέα. Οι γονείς θέλουν να επενδύουν στα παιδιά. Εγώ πιστεύω πως δε θέλω να γίνουν εγώ, θέλω να γίνουν ευτυχισμένα. Με ενδιαφέρει οι κόρες μου να είναι χαρούμενες με τη δουλειά τους.

- Και φύγατε 19 χρονών, μόνος σας από την Αιδηψό;

Μόνος έφυγα και ήρθα στην Αθήνα να βρω ένα σπιτάκι να μείνω. Πήγα σε ένα υπόγειο στην αρχή και δούλευα σε μαγαζιά που έφτιαχναν σιδηροκατασκευές, σε βενζινάδικα, ό,τι έβρισκα και παράλληλα τα βράδια πήγαινα και στο Εθνικό Ωδείο. Τελείωσα το Εθνικό Ωδείο, αλλά δε μπορώ να πω ότι μου φάνηκε πολύ χρήσιμο στη δουλειά μου. Παράλληλα, με την πτώση της Χούντας, είχαμε τα πολιτικά τραγούδια του Μίκη στο προσκήνιο, αναπτύχθηκαν στην Πλάκα εστίες αντίστασης που τραγουδούσαμε Θεοδωράκη, Λοΐζο. Και ένα βράδυ ήρθε εκεί ο Μάνος εκεί και με αυτόν ξεκίνησα την καριέρα μου. Τότε μου πρότεινε να πάμε για πρόβα στο σπίτι του στη Ραφήνα. Φτάσαμε εκεί, ο Μάνος κάπνιζε εκείνη τη μέρα και έπινε πολύ καφέ και όταν έφτασε απόγευμα τον ρώτησα τι ήρθαμε να κάνουμε εδώ αν δε κάνουμε πρόβα, μου είπε να βάψουμε ήρθαμε. Ο Μάνος ήταν φίλος μου, αλλά έφυγε άδικα και πολύ νέος.

- Τον Μάνο Λοΐζο τιμάτε τώρα στον ΙΑΝΟ έτσι;

Σχεδόν 7 τραγούδια λέμε του Μάνου. Ήταν Αλεξανδρινός στην καταγωγή, ένας πολιτισμένος άνθρωπος και έλεγε ωραία αστεία χωρίς να γελάει. Είχε σπουδάσει βιολί και ήταν ευγενής, είχε βέβαια και αυτός τις καταχρήσεις του.

- Μετά το Μάνο πως προκύπτει η γνωριμία σας με το Θάνο Μικρούτσικο;

Πάλι ένα βράδυ έρχεται ο Θάνος στο ίδιο μαγαζί που δουλεύαμε στην Πλάκα. Άκουσε το πρόγραμμα και στο τέλος με κάλεσε για την επόμενη μέρα σπίτι του για να προβάρουμε δύο δικές του δουλειές του. Κάναμε 10 ώρες πρόβα τη "Μουσική πράξη στον Μπρεχτ". Μου έμαθε το "Άννα, Μη Κλαις", τη στάση του καλλιτέχνη πάνω στην πίστα. Κάναμε τον Μπρεχτ 40 παραστάσεις περίπου, πριν βγει σε δίσκο. Ήμασταν 2 κλαρινέτα, ένα πιάνο και δύο αφηγητές ηθοποιοί και παίξαμε μέχρι και στην εθνική Πινακοθήκη που γνώρισα το Χατζιδάκι και στο Θέατρο Μπροντγουέι με τη Μελίνα και το Μάνο Κατράκη. Ήμουν τυχερός που έπεσα κατευθείαν στα βαθιά και δε χρειάστηκε να ταλαιπωρηθώ.

- Το '77 ηχογραφήσατε τη "Μουσική Πράξη Στο Μπρεχτ" οπότε υποθέτω πως η μουσική αποτελεί τεράστιο μέρος της ζωή σας;

Το σκέφτομαι λίγο αντίστροφα να σου πω. Τα καινούρια παιδιά που έχω στον ΙΑΝΟ, είναι παιδιά άτυχα με την εξής έννοια. Εγώ το '77 ήμουν στην δισκογραφική ΛΥΡΑ και συναντιόμουν για καφέ πριν την πρόβα με ανθρώπους όπως ο Γκάτσος, ο Χατζιδάκις, ο Τσαρούχης, ο Ελύτης. Μια πάστα ανθρώπων που τα σημερινά παιδιά δεν έχουν την ευκαιρία να γνωρίσουν οπότε από αυτή την έννοια ναι.

- Με 40 χρόνια στο μουσικό στερέωμα τι νιώθετε ότι έχει αλλάξει στην ελληνική μουσική και τι έχει μείνει ίδιο;

Πολύ ωραία ερώτηση! Πιστεύω ότι υπάρχουν πολύ σπουδαία ταλέντα απλώς ήταν άλλες εποχές τότε. Είχαμε δισκογραφία, ο Σταυρός του Νότου έχει φτάσει τα 2 εκατομμύρια πωλήσεις, αστρονομικά νούμερα. Τώρα μεταξύ σοβαρού και αστείου με πήρε τηλέφωνο ο Ζουγανέλης και μου είπε ότι τον πήραν τηλέφωνο από την ΕΜΙ να παραλάβει αναμνηστικά που ο ορχηστρικός του δίσκος πούλησε 210 αντίτυπα και μου λέει ήμουν πρώτος σε πωλήσεις. Τώρα δεν υπάρχει αυτό, τώρα υπάρχει το ίντερνετ που κατάργησε έμμεσα τη δισκογραφία και τα δισκοπωλεία. Άρα πέσαμε σε καλή εποχή εμείς, ο χειρότερος δίσκος που έκανα ήταν ένας του Χατζηνάσιου που πούλησε 20.000 αντίτυπα. Υπό αυτή την έννοια τα νέα παιδιά δεν έχουν βήμα να πατήσουν ώστε να προχωρήσει η καριέρα τους, κατάλαβες; Εμείς είχαμε. Τώρα είναι πιο μίζερα τα πράγματα, γίνονται λιγότερες δουλειές, οι καλλιτέχνες δουλεύουν 1 φορά τη βδομάδα ή 2 ενώ παλαιότερα εμφανιζόμασταν κάθε βράδυ. Εγώ προχωράω ακάθεκτος γιατί το ορκίστηκα στο Θάνο πριν πεθάνει, να λέω πάντα τα τραγούδια για όσο χρόνο έχω.

- Υπάρχει η μουσική στον Μπρεχτ, υπάρχει ο Καββαδίας στο Σταυρό του Νότου, "Η Αγάπη Είναι Φόβος" με τον Αναγνωστάκη. Γιατί δε γίνονται πια μελοποιήσεις ποιητών; Ευθύνεται η έλλειψη παιδείας του καλλιτέχνη ή η έλλειψη ενδιαφέροντος προς την ποίηση;

Υπάρχουν καλλιτέχνες που επιμένουν ακόμα στους ποιητές. Εγώ, ο Θηβαίος, ο Βασίλης Παπακωνσταντίνου. Επιμένουμε σε αυτό για το λόγο ότι ακόμα και οι πιο μεγάλοι στιχουργοί δεν πλησιάζουν τα μεγέθη των ποιητών. Τα παιδιά σήμερα αναγκάζονται να γράφουν μόνοι τους για λόγους δικαιωμάτων, οικονομικούς και τα λοιπά. Και μου στέλνουν κομμάτια να ακούσω και δυστυχώς τα περισσότερα είναι σκουπίδια και δε μπορώ να τους το πω κιόλας αυτό διότι δεν έχω την αρμοδιότητα να κρίνω και ντρέπομαι να γκρεμίσω τα όνειρα που κάνει και την φιλοδοξία που έχει. Προσπαθώ με ωραίο τρόπο να κάνω παρατηρήσεις ως παλαιότερος σε νεότερο καλλιτέχνη. Από αυτά τα παιδιά που δε βρίσκουν βήμα βγαίνουν τα σκυλάδικα, οι σκυλάδες. Εγώ φρικάρω δε μπορώ να τα ακούσω. Έχουμε μέλλον στο ελληνικό τραγούδι αλλά και βαρύ παρελθόν, ακριβό σαν πολύτιμος λίθος, μεγάλους τραγουδιστές και πρέπει να τα κρατήσουμε σαν παρακαταθήκη. Να τα αναγνωρίζουμε, να τα λέμε, να μην είμαστε σκατόψυχοι και με συγχωρείς για την έκφραση. Θα μοιραστώ κάτι μαζί σου που δεν έχω μοιραστεί με πολλούς. Ο Χατζιδάκις μας μάζευε στην Columbia, ερχόταν στο μπαρ και έβγαζε από τα τσιγάρα του μια μελωδία που είχε γράψει στο χαρτί του πακέτου, την είχε σχηματίσει στο μυαλό του και την εναρμόνιζε με στίχους χωρίς να παίξει. Την έδινε στους μουσικούς να την αντιγράψουν και από κει άκουγες αγγέλους να βγαίνουν από το τίποτα.

- Σε μια γεμάτη καριέρα σαν τη δική σας ωστόσο υπάρχει κάποιο μουσικό απωθημένο; Ένας καλλιτέχνης που θα θέλατε, αλλά δεν καταφέρατε ακόμα να συνεργαστείτε;

Δε μπόρεσα λόγω συνθηκών να συνεργαστώ με τον Σταμάτη Κραουνάκη και το Σταύρο Ξαρχάκο. Ο Ξαρχάκος είναι ένας άνθρωπος που εκτιμώ αλλά δεν έχω συναντήσει και θα ήθελα να έχω πει τα τραγούδια τους, κατά την καλή εποχή του Ξαρχάκου και την γόνιμη τωρινή εποχή του Σταμάτη. Με το Σταμάτη έχουμε φιλική σχέση και τον ρωτάω αστειευόμενος αν θα συνεργαστούμε και λέει τα δικά του αυτός.

- Η τελευταία σας δουλειά είναι οι “Ξυπόλητες Ψυχές” με το Β. Παπακωνσταντίνου το 2015. Από την πρώτη σας δουλειά ως σήμερα πόσο πιστεύετε ότι έχετε αλλάξει σαν μουσικός;

Στον Μπρεχτ έμαθα την πολιτική στάση του μουσικού από το Θάνο και τον Ζουσίλ Ντασέν. Η Μελίνα είχε προτείνει και μια πιο θεατρική στάση στη σκηνή, στοιχείο το οποίο δανείστηκα. Διόρθωσα την άρθρωση μου μέσω του Θάνου και του Καββαδία γιατί με δυσκόλευαν οι ναυτικοί όροι. Τότε είχε μια πιο διεκπαιρεωτική αντιμετώπιση από μένα. Τώρα πλέον τα τραγουδάω αυτά τα τραγούδια, τα ζω. Όταν λέω τη Γυναίκα νιώθω λες και φεύγει όλη η ενέργεια από το σώμα μου σαν ηλεκτρισμός. Τα βλέπω από διαφορετική οπτική γωνία πλέον και κρατάω τα λόγια του Θάνου για τον Καββαδία που είχε υποθέσει πως αυτά που γράφει μάλλον τα άκουσε στον ασύρματο παρά τα έζησε! Είχα δώσει τον Γουίλι και το Μαχαίρι στον Βασίλη κάποτε και ο Θάνος αναρωτήθηκε πως κάνω κουμάντο με δικά του τραγούδια. Ο Θάνος ήθελε το Βλάσση Μπονάτσο αλλά δε μπορούσαμε να τον προσεγγίσουμε γιατί ήταν στο Σικάγο και τον έπεισα να τα δώσουμε στο Βασίλη και έγιναν επιτυχίες και μέσω αυτού.

- Είχα διαβάσει μια ιστορία πως ο Σταυρός του Νότου δεν είχε απήχηση όταν ξεκίνησε. Μάλιστα, ο Ανδρέας, ως ανώνυμος συντάκτης ενός περιοδικού έγραψε για τον αδερφό του πως ο συνθέτης του Σταυρού του Νότου χαραμίζεται με αυτό.

Έλα! Δε το γνώριζα αυτό αλλά μάλλον έτσι θα είναι γιατί ο Καββαδίας στα αυτιά των εταιριάρχων ήταν ελάσσων ποιητής για αυτούς. Αυτοί είχαν τον Ελύτη, το Σεφέρη, το Βάρναλη κλπ και ποιητές όπως ο Πολέμης, ο Ουράνης, ο Καββαδίας ήταν οι περίφημοι ποιητές του ημερολογίου, πράγμα που ενοχλούσε τον Καββαδία. Και με τέτοιο πλούτο χρωμάτων και εικόνων τον στεναχωρούσε. Το φτερό του Καρχαρία δε μπορεί να το συλλάβει ανθρώπινος νους! Έχω το τελευταίο γράμμα του Θάνου, στο οποίο μου γράφει ότι, αξίζει τον κόπο να γίνεις πάλι ο γίγαντας που ήσουν το ‘77. Υπό μια έννοια είχαμε εγκλωβιστεί να τραγουδάμε Καββαδία γιατί μας το ζητούσαν κατ’ επανάληψη στις μουσικές σκηνές. Εγώ μάλιστα δε μπορούσα να διαχειριστώ αυτή την επιτυχία. Μετά από το Σταυρό έλεγα ποιος Πλέσσας και ποιος Μίκης και αφέθηκα σε μια μεγάλη και φοβερή κατάθλιψη που με τσάκισε σωματικά και αρρώστησα. Έμεινα 55 μέρες στην εντατική σε κώμα με 5% πιθανότητες να ζήσω. Άνοιγα τα μάτια μου και έλεγα θέλω να ζήσω για τη Μυρτώ την εγγονή μου, για την οικογένεια μου που ξοδεύτηκε για μένα.

- Αυτές τις μέρες θα σας δούμε στον ΙΑΝΟ 01/02, 25/04 και 02/05. Τι είναι αυτό που σας δίνει ενέργεια πάνω στη σκηνή και αλλάζει η φωνή σας;

Αρχικά δε μπορώ να φανταστώ τον εαυτό μου χωρίς τη μουσική γιατί έτσι έζησα· με το ένα αυτί στη βυζαντινή μουσική και το άλλο στα jukebox και τα blues. Έτσι έκανα ένα κράμα στη φωνή μου να μη μοιάζει με κάποιου άλλου, με τη βοήθεια του Θάνου πάντα, και έγινε αναγνωρίσιμη.

- Ποια είναι η δουλειά ή η συνεργασία που αγαπάτε περισσότερο εκτός αυτών με το Θάνο Μικρούτσικο;

Έχω αγαπήσει πολύ το “Κύριε των Δυνάμεων” του Σταμάτη Σπανουδάκη με την Ελένη Βιτάλη. Γνώρισα έναν έξοχο άνθρωπο σαν το Σταμάτη και μια μεγάλη τραγουδίστρια σαν τη Βιτάλη που τραγούδησε συγκλονιστικά γιατί το είπε δωρικά, με απλότητα. Το τραγούδι το πας στο μυαλό, στην καρδιά και πάλι πίσω στο λαρύγγι. Αν δε το ζήσεις, το ‘χασες.

- Μια τελευταία ερώτηση θέλω να σας κάνω. Αν μπορούσατε να μιλήσετε στο Γιάννη του 78 τι θα τον συμβουλεύατε;

Τα πάντα. Θυμάμαι πάντα τα λόγια του Σταμάτη Σπανουδάκη να λέει “ευτυχώς κάνω κάθε μέρα πολλά λάθη για να μπορώ να ζητάω συγχώρεση από το Θεό”. Εγώ έχω κάνει πάρα πολλά λάθη και έχω πικράνει ανθρώπους, τα παιδιά μου, τη γυναίκα μου που χωρίσαμε, τον πατέρα μου, τη μητέρα μου και θέλω από όλη την οικογένεια μου και από τους καλούς μου φίλους να ζητήσω μια τεράστια συγγνώμη. Υπήρξα εγωιστής, βίαιος, νέος με οργή και κακές προθέσεις, όλα όσα έχει ένα παιδί που δεν είναι διαχειρίσιμο. Όταν ο άνθρωπος φθείρεται εξωτερικά γλυκαίνει εσωτερικά και αποκτά μια σοφία. Μπορεί και αποδέχεται, συγχωρεί και ακούει. Από αυτούς ζητάω ταπεινά συγγνώμη και τους έχω πει πως αν δεν υπήρχαν, δε θα ζούσα. Θα έλεγα λοιπόν στον παλιό μου εαυτό, αν μπορούσα να αποφύγω αυτά θα ήμουν ένας καλύτερος άνθρωπος. Έτσι είναι το κάρμα και πολεμάω τώρα να το διορθώσω όσο αναλογεί στον καθένα.

Τον Γιάννη θα τον δείτε 1 Φλεβάρη. 25 Απριλίου και 2 Μαΐου στον ΙΑΝΟ σε μια μουσική παράσταση αφιερωμένη στους μεγάλους συνθέτες με τίτλο "Χόρεψε πάνω στο φτερό του καρχαρία".

Την συνέντευξη μπορείτε και να την ακούσετε μέσω του καναλιού μας στο YouTube